
Naegleria fowleri, hay còn được gọi là amip ăn não, là một loại protist thuộc nhóm Mastigophora có khả năng gây ra bệnh não mô chết cấp tính ở người. Con quỷ nhỏ này sống trong các vùng nước ngọt ấm áp như hồ, suối và ao, thường xuất hiện trong thời tiết nóng bức.
Naegleria fowleri không phải là một sinh vật phức tạp. Nó đơn giản là một tế bào duy nhất với cấu trúc hình dạng bất quy tắc. Để tồn tại, nó sử dụng lông roi – những cấu trúc giống như đuôi nhỏ giúp nó di chuyển trong môi trường nước. Nói về kích thước của Naegleria fowleri, nó chỉ lớn khoảng 10-25 micrômet. Để bạn hình dung dễ dàng hơn, một sợi tóc người có độ dày khoảng 75 micrômet, tức là Naegleria fowleri nhỏ hơn nhiều so với sợi tóc ấy!
Vòng đời và lối sống:
Naegleria fowleri có ba giai đoạn chính trong vòng đời: nang trơ, dạng lông roi di động (trphozoite), và bào tử. Khi điều kiện môi trường không thuận lợi, ví dụ như nhiệt độ nước giảm xuống, Naegleria fowleri sẽ chuyển sang dạng nang trơ – một hình thức tiềm sinh tồn được bao bọc bởi một lớp vỏ dày.
Dạng nang trơ có thể sống sót trong nhiều năm cho đến khi gặp lại điều kiện thuận lợi, lúc đó nó sẽ nở ra thành dạng lông roi di động. Dạng này là giai đoạn hoạt động và sinh sản của Naegleria fowleri.
Nó sử dụng lông roi để di chuyển và kiếm ăn, chủ yếu là vi khuẩn và các mảnh vụn hữu cơ trong nước. Naegleria fowleri cũng có thể phân chia thành hai tế bào con, tăng số lượng cá thể trong môi trường.
Nguy hiểm tiềm ẩn:
Trong điều kiện bình thường, Naegleria fowleri không gây hại cho con người. Tuy nhiên, khi nó xâm nhập vào cơ thể qua mũi, thường là trong lúc bơi lội hoặc nhảy xuống nước, nó có thể trở nên nguy hiểm.
Dấu hiệu nhiễm trùng | |
---|---|
Sốt cao | |
Đau đầu dữ dội | |
Cứng cổ | |
Nôn mửa | |
Ngủ mê man | |
Co giật |
Naegleria fowleri di chuyển từ mũi lên não bộ, nơi nó bắt đầu tấn công mô não. Bệnh do Naegleria fowleri gây ra thường tiến triển rất nhanh và có tỷ lệ tử vong cao nếu không được điều trị kịp thời.
Cách phòng tránh:
May mắn là, nhiễm trùng Naegleria fowleri khá hiếm gặp. Tuy nhiên, để bảo vệ bản thân, bạn nên:
- Tránh bơi lội trong các vùng nước ngọt ấm áp vào những ngày nắng nóng.
- Khi bơi lội, hãy sử dụng bịt mũi để ngăn Naegleria fowleri xâm nhập vào mũi.
- Sau khi bơi lội, hãy rửa mũi bằng nước muối sinh lý.
- Kiểm tra chất lượng nước trước khi bơi lội.
Naegleria fowleri là một ví dụ về cách mà thế giới tự nhiên, dù nhỏ bé đến đâu, cũng ẩn chứa những bí mật và nguy hiểm tiềm tàng.
Bằng việc hiểu biết về loài này và cách phòng tránh nhiễm trùng, chúng ta có thể yên tâm tận hưởng niềm vui bơi lội trong mùa hè nóng bức.